„Dziecko chce być dobre. Jeśli nie umie- naucz. Jeżeli nie wie- wytłumacz. Jeśli nie może- pomóż.”

Janusz Korczak

Wskazówki do pracy z  trudnym dzieckiem.

Żyjemy w czasach kiedy już prawie każdy rodzic spotkał się z zagadnieniem terapii behawioralnej. Ten rodzaj oddziaływania może mieć zarówno mocne jak i słabe strony, ale jest bardzo pomocny w pracy z tzw. trudnym dzieckiem.

Terapia behawioralna polega na wzmacnianiu zachowań pożądanych (regularne pochwały za konkretne zachowania, postawy) oraz wygaszaniu zachowań niepożądanych poprzez wyciąganie konsekwencji. Należy przypominać zasady zawsze wtedy, kiedy są przekraczane, zaczynając od najniższego poziomu, tzn. reagować na każde niepożądane zachowanie.

Dorośli tworzą przy współpracy z dzieckiem tzw. pakiet przywilejów (TV, tablet, basen, gra w piłkę) i listę domowych oraz szkolnych zasad- do konkretnej zasady jest przypisany przywilej. Dziecko traci przywilej gdy łamie zasadę (traci przywilej na jakiś czas, np. do końca dnia, tygodnia). Najważniejsza jest konsekwencja- nie musi być długa, żeby była bolesna, np. odesłanie w nudne miejsce, ignorowanie pewnych zachowań, skrócenie czasu zabawy na świeżym powietrzu.

Na początku jednak należy odpowiedzieć sobie na pytanie czy środowisko (domowe), w którym wychowuje się dziecko jest środowiskiem ustrukturyzowanym czy chaotycznym. W środowisku ustrukturyzowanym są jasno postawione zasady- co wolno, czego nie wolno, co się stanie, kiedy złamię zasadę. Jeśli niepożądane zachowanie dziecka kończy się „kazaniem”, odpuszczaniem, to z definicji terapeutycznej jest to środowisko chaotyczne. Rodzic pracuje nad tym, aby stworzyć środowisko ustrukturyzowane  (skonkretyzowane zasady są w szkole i w domu).

Schemat oddziaływań wychowawczych wg terapii behawioralnej:

- dziecko reaguje w sposób pożadany- pochwała (stosuję wzmocnienie)

- nie reaguje w sposób pożądany – przypominam zasadę wraz z konsekwencjami za nieprzestrzeganie- wyciągam konsekwencje- pochwala albo „kara” np. do jutra nie oglądasz bajek, spędzasz 20 min. w nudnym miejscu.

Jednak należy pamiętać o tym, że żadna metoda wychowawcza nie zastąpi dziecku harmonijnego i uporządkowanego życia. Największy wpływ na rozwój dziecka mają rodzice, ich styl życia oraz ich relacje. Jeśli są one oparte na szacunku, miłości, zrozumieniu, to jest to doskonały fundament do kształtowania się zdrowej osobowości u dziecka.

 Pedagog Katarzyna Sebzda-Wojciechowska